Linux OS olan sistemlerde disk yapısı Windows disk yapısına göre biraz daha karmaşık görünebilir. Aslında görünenin aksine daha elastik ve daha kullanışlı bir yapıdadır. Linux sistemlerde temel disk komutlarının başında fdisk gelir. Varolan diskler üzerinde kontrol yapmak istiyorsak fdisk komutu kullanılır. Fdisk –l ile genel yapıyı görmek için, İşlem yapmak istediğimiz bir partition için ise fdisk –l /dev/sdb gibi bir komut ile veriler kontrol edilir.
Eğer fdisk komutunu parametresiz kullanırsak fdisk /dev/sda şeklinde bizden komut bekleyen bir ekran ile karşılaşırız.
Burda m tuşlanarak yardım menüsüne ulaşılır (İlk kullanım için tavsiye edilir)
m: yardım menüsü
p: disk bölüm tablosu
n: yeni disk bölümü oluşturmak için
a:boot bölümünün olduğu sistem disk bölümü oluşturmak için
d: bölüm silmek için
l:disk bölümlerini listelemek için
q: çıkış yapmak için
w: değişiklikleri kaydedip çıkmak için
Badblocks
Disk üzerinde hatalı blokları denetlemek ve tespit etmek için kullanılır
Hatalı bloklar var ise bu fsck ile onarılır, Örnek olarak
Fdisk –l ile diskler listelenir fsck komutu ile denetlenir onarılır
Fsck komutu kullanılmadan önce dikkat edilmesi gereken önemli nokta
Disk umount edilmelidir.
Logical Volume Management (LVM) Nedir ?
LVM yapısı ise disk veri kümesi veya kümeleri oluşturulmasını sağlayan istenildiğinde disk alanı üzerinde istenilen boyutlandırmayı rahatlıkla yapılabilmesini sağlayan bir yapıdır.
Linux işletim sistemleri için mantıksal hacim yöneticisidir. LVM sayesinde birden fazla diski tek bir disk bölümü olarak kullanabiliriz. Bu disk yönetimi işlerinde bize çok büyük yarar sağlar. Örneğin;
/etc için ayrılmış 50 gb olsun /var için ayrılmış 20 gb olsun /var için ayrılmış olan 20 gb kapasitesi dolduğunda /etc için ayrılmış olan 50gblık alanın boş kısmından ekleme yapılabilir. Bu gibi esneklik sayesinde mevcut disk yapıları değiştirilebilir swap edilebilir.İşte bunların hepsi LVM disk yapısı sayesinde olmaktadır.
LVM volume group(VG) ve bu grup veya grupların içinde bulunan fiziksel hacim(pv) ve mantıksal hacimlerden(lv) oluşmaktadır
Volume group – hacimsel grup(VG)
Fiziksel ve mantıksal hacimleri (pv – lv) içeren üst düzey katman
Makine başına oluşturabilecek maximum hacim grubu (VG) 99
Pysical Volume –fiziksel hacim(PV)
Fiziksel disk bölümlerinden oluşan kısımdır.
Logical Volume (LV)
Disk bölümlerinin karşılığıdır. Dosya sistemi içerir
File System –Dosya Sistemi
Disk üzerindeki dosyaların düzenlenmesi ve izinlerinin bulunmasını sağlayan yapıdır.
Bazı Komutlar
pvcreate
Linux sistemine diski fiziksel olarak tanıtma komutu
Örnek ;
pvcreate /dev/sdc2
pvdisplay
Fiziksel tanıtılan diskleri listeler
pvremove
Fiziksel tanımlı diski iptal eder
Vgcreate
Volume group oluşturur
Vgextend
Volume group disk ekler
Vgreduce
Volume group ‘tan disk çıkartır
Vgremove
Volume group kaldırır
Vgdisplay
Volume groupları listeler
Lvdisplay
Mantıksal sürücüleri listeler
Lvcreate
Tanımlı mantıksal alandan disk oluşturur
Örnek; 40gb mantıksal sürücü oluşturmak için /dev/centos/unify
Lvcreate –n unify –L40Gb centos
Lvremove
Mantıksal sürücüleri kaldırır
Lvreduce
Mantıksal sürücülerden blok siler
Lvreduce –L-20GB /dev/centos/unify
(20 gblık alanı iptal eder)
Lvextend
Tanımlı mantıksal sürücüye blok ekler
Lvextend –L+10Gb /dev/centoss/unify
Lvmdiskscan
Tüm diskleri listeler
Şimdi bu komutlar doğrultusunda sunucumuza bir disk ekleyelim ve bunu sistemi kapatmadan tanıtalım
Bu extend işlemini Vmware Workstation Üstünde göstereceğim o yüzden çalışan bir sistemin kapanmaması için varolan disk üstünden değil yeni bir disk ekleyerek yapacağım bu işlemi
ESX 5.5 ve üzerinde siz bu işlemi aynı disk üzerinde yapabilirsiniz.
Birinci adım sistemi kontrol edelim. Canlı bir sistemde bu işlemi yapıyorsak snapshot ve gerekli yedeklemeleri yapalım.
Gördüğünüz gibi /dev/sda1 ve /dev/sda2 olarak 2 partition gözükmektedir.
Devam ediyoruz 20 Gb bir disk daha ekledim.
Şu an sistemde yeni bir disk gözükmemektedir.
Sistemi yeniden başlatmadan diskin görünmesi için aşağıdaki komutu giriyoruz
echo “- – -” > /sys/class/scsi_host/host0/scan
Ardından fdisk –l komutu ile gördüğünüz gibi /dev/sdb 21.5 gb alan gözükmektedir,
Diski kullanılabilir hale getirmemiz lazım.
fdisk /dev/sdb
ardından n basılır
ardından p basılır primary seçilir
partition numarası için 1 seçilir örneğin sdb1
bu aşamada sector seçilmektedir başlangıç sectoru default seçilmeli Enter basılır
bitiş sektörü default seçmek için yine Enter basılır
disk kullanılabilir halde
Ls /dev/sd* komutu ile diskler görüntülenir
Ama burda unuttuğumuz bir nokta var disk yapısını lvmye dahil edeceğimiz için bölüm tipini belirlememiz gerekiyor
Yeniden fdisk /dev/sdb
Ardından bölüm tipi için t ye basıyoruz.
Tüm Hex kodları için L ye basalım.
Linux LVM Hex kodu 8e olduğu için 8e yazıyoruz
W basıp kaydet diyip çıkıyoruz.
Fdisk –l ile kontrol edelim.
Yeni eklediğimiz disk yapısı artık LVM yapısına uygun hale getirildi.
Diskimizi bağlayacağımız bir Volume group oluşturacağız.
vgcreate vg_unify /dev/sdb1
Vgdisplay ile oluşturulan grupları görebiliriz.
Vg_unify grubu içinde birkan isimli 2 gb bir disk oluşturalım
Lvcreate –n lv_birkan –L2GB vg_unify
Bir yanıt bırakın